Les 189 – Waar is het derde oog?
Vraag 1: je hebt gezegd dat het derde oog zich tussen de wenkbrauwen bevindt maar velen zeggen dat het het gebied van de pijnappelklier is en anderen zeggen dat het de medulla (hersenstam) is. Zou je dit kunnen verhelderen?
Antwoord: het is het alle drie, en meer. Het derde oog is de wervelkolomzenuw (sushumna) die van de medulla oblongata door de algemene gebieden van de pijnappelklier en hypofyse, en aan de voorzijde naar buiten door het middelpunt van de wenkbrauwen. Het is meer een werkzaam gebied in en rondom de wervelkolomzenuw dan een specifiek orgaan. Het zou zelfs gezegd kunnen worden dat het zich uitstrekt met de wervelkolomzenuw naar beneden voorbij de medulla, want ook daar is innerlijk zien, maar dat zou teveel van het goede zijn. Traditioneel gezien is het naar buiten kijken, zoals een oog dat zou doen, dat is waarom het punt aan de buitenzijde tussen de wenkbrauwen het meest wordt aangeduid als het derde oog. De extatische relatie tussen de pijnappelklier, hypofyse en de wenkbrauw is waarschijnlijk de meest voorkomende esoterische aanduiding. De medulla wordt ook vaak genoemd als onderdeel (of geheel) van het derde oog. Het is best vage yoga omdat het benoemen van fysieke tegenhangers van de spirituele neurobiologie niet nauwkeurig is. Al is er niets vaags aan de ervaring van een extatisch ontwaakt derde oog. Wanneer dat gebeurt dan is er geen twijfel over wat het is of waar het is van binnen. Het is alleen wat lastig om het in fysieke termen te omschrijven.
Het ontwaken van het derde oog is een ontwaken van de gehele wervelkolomzenuw, helemaal tot aan de basis (muladhara). En zoals in de vorige les genoemd is, is het ontwaken van het derde oog ook het ontwaken van de kruin. Dus, het doen ontwaken van het derde oog is het extatische ontwaken van hele zenuwstelsel. Dat is waarom het Sanskriet woord voor derde oog ‘ajna’ is, dit betekent ‘leiding’ of ‘controle’.
Vraag 2: dus je zegt dat het net zo juist is om de aandacht op de medulla te richten wanneer je zegt aandacht tussen de ogen?
Antwoord 2: nee, de ogen gaan naar het punt tussen de wenkbrauwen, met in het midden een lichte frons van de wenkbrauwen. Dit is het fysiek positioneren van de ogen om een bepaald stimulerend effect te creëren in de hersenen, wat zich direct uitstrekt langs de wervelkolomzenuw helemaal naar de basis toe. Op hetzelfde moment, gaat onze aandacht met onze oefening, op en neer de wervelkolomzenuw met de wervelkolomademhaling. Zie les #131 – “het coördineren van sambhavi en de wervelkolomademhaling” voor een uitgebreide bespreking over deze scheiding van de fysieke ogen en de aandacht.
Er zijn nergens in de lessen instructies om de aandacht te richten op de medulla oblongata. De medulla is iets waar we langs komen met de wervelkolomademhaling, en wordt ook gestimuleerd door het resonerende effect van mantra in diepe meditatie, zonder de mantra daar bewust op te richten. Mudra’s, bandha’s en kumbhaka stimuleren de medulla ook op krachtige wijze. De medulla wordt dus constant gestimuleerd, maar niet door een volgehouden focus van aandacht erop tijdens oefeningen. De medulla is onderdeel van het grotere geheel van het ontwaken van het zenuwstelsel, en dat is waarom het op deze manier wordt aangeduid in de oefeningen.
We hebben de verschillende manieren besproken waarop het derde oog wordt aangeduid in relatie tot het fysieke lichaam. Er wordt niet gedoeld op specifieke oefeningen in deze duidingen. De lessen zelf zijn erg specifiek over de technieken. Vergeef me voor de verwarring op dat punt.
De guru is in je.