Les 20 – Meditatie V&A: Verlichting zonder God?
Nieuwe lezers: het is aanbevolen dat je bij het begin van de lessen begint omdat eerdere lessen een voorwaarde zijn voor deze (de eerste les is “Waarom deze bespreking?”).
Vraag: Ik ben een atheïst. Een vriend vertelde me over deze groep. Om eerlijk te zijn vind ik de religieuze ondertoon storend. Maar ik was nieuwsgierig en probeerde de meditatie, en ik ben aangenaam verrast. Ik zou graag door willen gaan omdat het me kalmeert, en ik blijf nieuwsgierig naar wat ik over mezelf zou kunnen leren. Maar ik ben nog steeds een atheïst! Bestaat er zoiets als verlichting zonder God?
Antwoord: Er bestaat zowel verlichting met als zonder God. Dit is zo omdat menselijke wezens van nature tot verlichting en transformatie naar een hogere staat van evolutie te brengen zijn, ongeacht het gebruikte geloofssysteem. We zouden kunnen zeggen dat het hele bestaan deze richting heeft, van de rotsen tot alle koninkrijken van levende dingen. Alles beweegt voorwaarts. De mensheid is geen uitzondering. Wij mensen hebben een aanvullend vermogen om het proces bewust te versnellen, een snelle route te kiezen, wat precies is waar het bij geavanceerde yoga technieken om draait. We kunnen het evolutionaire proces enorm opvoeren.
De menselijke spirituele evolutie was altijd al omgeven door mystiek. Het is een praktische mystiek, een mystiek met een doel. De creatie van God door de mensen is een noodzakelijke relatiestructuur geweest. Het heeft de mensheid in staat gesteld om zich over te geven aan zijn hoogste bestemming en het vol enthousiasme te benaderen. Op zijn best is dit wat het geloof in God is – het geloof in de hoogste bestemming van de mensheid, dat binnen in ons opwelt, en uiteindelijk overal om ons heen ervaren wordt. Het geloof in God helpt mensen om persoonlijk deel te nemen aan het meest opwindende deel van de menselijke reis – het verlichtingsproces.
Is het nodig om in God te geloven om deze ontplooiing te laten plaatsvinden? Nee. Maar het is nodig om in iets te geloven om in de richting van verlichting te bewegen.
Stel dat we in een café in Amsterdam zitten, en ik vertel je over een prachtige plek genaamd Nieuw Zeeland, 17 duizend kilometer verder, en dat je er heen moet gaan om het te zien. Waarom zou je dat doen? Veronderstel dat je me niet zou geloven, en niet zou geloven dat zo’n plek überhaupt bestaat. Hoe kan je dan de motivatie vinden om er heen te gaan? Het zou moeilijk zijn. Als je nooit buiten West-Europa bent geweest, denk je misschien wel dat iedereen die de oceaan overgaat van de wereld afvalt. Dit is werkelijk hoe Europeanen dachten over de Atlantische Oceaan totdat mensen als Columbus en Magellan bewezen dat er een nieuwe wereld, en meer, bestond aan de andere kant.
Om gemotiveerd te zijn iets te doen om voorwaarts te gaan, moet je geloven in de mogelijkheid van de bestemming. Voor velen vormt het geloof in God de brandstof voor de reis naar verlossing. Maar het hoeft niet over God te gaan. Het kan ook over waarheid gaan, en over geloven dat er een ultieme waarheid is, over ons en in ons, en dat we ernaar kunnen leven, het worden. Het kan ook een geloof zijn in een persoonlijk transformatieproces, en in onze eigen ervaringen die ontstaan door het beoefenen van meditatie en andere yogamethoden. Wanneer het proces eenmaal op gang is gekomen en onze ervaringen van diepe stilte en gelukzaligheid het vuur van ons verlangen aanwakkert om voor meer en meer te gaan, en je door oefening ervaart dat de reis zich op een natuurlijke manier ontvouwt, dan kan dat meer dan genoeg zijn om in te geloven. Of we ons nu overgeven aan onze eigen opwellende ervaringen van vrede en gelukzaligheid, of aan het idee de ultieme waarheid van het leven na te jagen, of aan een relatie met God, het resultaat zal hetzelfde zijn – een standvastige toewijding aan de eenwording met “Dat” wat waar is.
Jezus zei: “Je zult de waarheid kennen, en de waarheid zal je vrijmaken.” God wordt hier niet genoemd.
Het woord ‘God’ bestaat niet in het boeddhisme of Taoïsme. Elk heeft zijn eigen intellectuele en emotionele manier gevonden om het oneindige binnenin te benaderen. In alle benaderingen is het hetzelfde wat gezocht wordt, die grootse innerlijke waarheid die zich diep in ons hart, onze geest, en onze zintuigen bevindt – Dat waarmee we op directe wijze kunnen versmelten, wat, in ruil, ons hart, onze geest, en onze zintuigen helder verlicht. Dit is de eenwording. Welke naam of geloofsstructuur ook gebruikt wordt, het resultaat zal hetzelfde zijn, zolang de aspirant de motivatie heeft gevonden om de transformatiemethoden op een dagelijkse basis toe te passen.
Dus het doet er niet toe hoe het komt dat je in een plek als “Nieuw Zeeland” geloofd. Je mag het zelfs een andere naam geven. Als je voldoende gelooft om de ene voet voor de andere te blijven zetten, zul je uiteindelijk je tenen in de Pacific Oceaan kunnen dopen. Als je niet gelooft dat die bestaat, is het niet waarschijnlijk dat je genoeg moeite zal doen om er te komen. Zo eenvoudig is het.
Denk over verlichting op een wijze die je het meeste inspireert (wat dat ook moge zijn), en gebruik die inspiratie om elke dag te mediteren ….
Wees tolerant naar je broeders en zusters die een ander geloof koesteren dan jijzelf. We zullen elk onze eigen unieke passie voor de reis ontwikkelen, en we zijn allen op weg naar huis.
De guru is in je.
Noot: Voor gedetailleerde instructies omtrent Diepe Meditatie, zie het AYP Diepe meditatie boek.